Współczesna muzyczna scena w Islandii ma się obecnie bardzo dobrze. Istniejące już grupy, jak i świeżo powstające tworzą nową muzykę, która odbija się coraz częstszym i szerszym echem w świecie.
Na szczęście Islandia posiada też takie projekty muzyczne jak Funi, których na pewno jest mniej i nie są tak znane, a pomimo tego pozostają bezcenne dla tradycji i kultury kraju.
Funi to duet, który tworzą Bára Grímsdóttir i Chris Foster, grający razem niemal od 15 lat i na stałe mieszkający w Reykjaviku.
Swój pierwszy album zatytułowany „Funi” wydali w czerwcu 2004 roku. Natomiast kolejny krążek „Flúr” ukazał się dopiero w kwietniu 2013 roku. Wydawcą albumów jest Green Man Productions. Pomimo tylko dwóch albumów, zapewniam, że Funi jest duetem bardzo aktywnym. Koncertowali w całej Europie kontynentalnej, Islandii i Wielkiej Brytanii. Zorganizowali także 5 tras koncertowych w USA, a także występowali w Chinach.
Słowo funi w języku islandzkim oznacza płomień lub ogień.
Cóż jest takiego wyjątkowego w ich muzyce? W czym tkwi nieoceniona wartość tego duetu?
Otóż Bára i Chris są muzykami, którzy przygotowując materiał na swoje albumy sięgają do bogatej kolekcji starodawnych tekstów, utworów i wierszy znajdujących się w archiwach islandzkiego instytutu Árni Magnússon Institute. Jedne z nich posiadają swojego autorowi, a inne nie i przypisane są po prostu do folkloru i tradycji islandzkiej. Cechą charakterystyczną tych utworów było kiedyś to, że stały był w nich jedynie tekst, który był ważną informacją, niósł w sobie konkretny przekaz. Natomiast melodia tych utworów była zmienna i zależna od inwencji twórczej wykonawcy. Zatem tekst i melodia nie były ze sobą ściśle związane. Dlatego istniało wiele odmian danego utworu. Ponadto wiele z tych utworów początkowo miało charakter pieśni religijnych. Śpiewane one były w domach przez całe rodziny, podczas długich, zimnych nocy. Ale stopniowo, z czasem straciły one ten pobożny charakter i wykonywano je jedynie dla ich pięknego brzmienia.
Duet Funi korzysta z tych tekstów, aby tchnąć w nie nowe życie. Bára i Chris wskrzeszają tradycję i przywołują pamięć islandzkich przodków. Bardzo często wykorzystywane przez nich teksty pozostawały dotychczas zapomniane i ukryte pod grubą warstwą czasu. Niektóre zapisane w starych nagraniach, a inne jedynie w rękopisach.
W przeszłości, utwory te zazwyczaj były wykonywane a cappella. Obecnie jednak Bára i Chris dodają do nich muzykę. Czynią to jednak bardzo umiejętnie i ze smakiem. Kierują się pokorą i szacunkiem wobec kultury islandzkiej.
Funi oprócz wykorzystywania starodawnych tradycyjnych tekstów, tworzą swoją muzykę w większości przy pomocy starodawnych instrumentów, takich jak: langspil, fiðla, kantele, hammer dulcimer. Dokładną historię i budowę tych instrumentów można prześledzić na stronie zespołu, gdzie znajduje się osobna zakładka o instrumentach.
Bára Grímsdóttir i Chris Foster to bardzo wytrawni wykonawcy tradycyjnych pieśni Islandii, którzy dodatkowo do swojej twórczości wnoszą także pieśni angielskie oraz własne kompozycje, utrzymane w konwencji staroludowej.
Bára Grímsdóttir jest obecnie jedną z najlepszych wokalistek w Islandii wykonujących tradycyjne pieśni. Jest także powszechnie uznawana za wyjątkowego kompozytora, szczególnie muzyki wokalnej. Jej dzieciństwo spędzone w rodzinnym gospodarstwie Grimstunga na północy Islandii, jak i późniejsze życie przebiegało zawsze w otoczeniu ludowych pieśni. Bára szczególnie interesuje się starymi utworami: rímur i kvæðalög. Jako kompozytor cały czas czerpie inspiracje ze studni tradycyjnej muzyki islandzkiej, do której ma niesamowity szacunek.
Chris Foster dorastał w Somerset w południowo-zachodniej Anglii. Jest prawdziwym mistrzem w swoim fachu, czego dowodem jest to, iż niedawno napisano o nim jako o „jednym z najlepszych wokalistów i najbardziej wiarygodnych wykonawców i gitarowych akompaniatorów angielskich pieśni ludowych, czym zasługuje na statusu legendy„. Muzyk w ciągu ostatnich 40 lat koncertował w całej Wielkiej Brytanii, Europie, Kanadzie i USA. Nagrał sześć solowych albumów, a także brał udział w wielu muzycznych projektach.
Powróćmy jeszcze na moment do ostatniego albumu Funi zatytułowanego „Flúr”.
Słowo flúr wywodzi się z tych samych językowych korzeni co angielskie słowo flower, ale w języku islandzkim oznacza dekorację. Słowo to odnosić się może zarówno do muzycznej jak i wizualnej ornamentyki.
Album „Flúr” zachwyca po wielokroć. Zarówno od strony literackiej, jak i muzycznej. Dodać tylko należy, że na ostatnim albumie do duetu dołączyli inni muzycy: Andri Eyvindsson (saksofon i śpiew); Birgir Bragasson (kontrabas); Hafsteinn Þórólfsson (wokal) i Lárus Grimsson (klarnet).
Album zachwyca także pod względem produkcji. Odpowiedzialny za dźwięk i miksowanie albumu był Andri Eyvindsson. Natomiast masteringiem zajął się Hilmar Örn Hilmarsson.
Na szczególną uwagę zasługuje także wydanie płyty. Album ma postać pięknego digipacku,
który zawiera ilustrowaną 32 stronicową książeczkę z odpowiednim wprowadzeniem i tekstami utworów, zarówno po islandzkim jak i angielsku. Wszystko to wyśmienicie zaprojektowane przez artystkę Inga Elsa Bergþórsdóttir.
Na albumie „Flúr” umieszczono 15 utworów. Jest to niepowtarzalny zbiór pieśni, kvæðalag, tvísöngur i hymów opisujących tradycję najbardziej odległego narodu Europy. Większość tych utworów to utrzymane w wolnym tempie ballady, które posiadają w sobie niebywałą hipnotyzującą moc i wciągającą atmosferę, wywołaną mistycznymi lirykami i dźwiękami.
Funi :: Flúr
1. Æskustöðvarnar / My childhood home 01:18
2. Vatnsdalur 05:25
3. Ekkillinn frá Álfahamri / The widower from Álfahamar (Elf Crag) 03:37
4. Ég byrja reisu mín / I start my journey 03:35
5. Aldrei skal ég gleyma þér / I shall never forget you 04:24
6. Man ég þig mey / I remember you maid 03:25
7. Einn guð í hæðinni / One god on high 04:15
8. Með silfurbjarta nál / With bright silver needle 05:07
9. Blíðviðri / Nice weather 02:15
10. Vor / Spring 04:00
11. Sjóferðabæn / Seafarers’ prayer 05:19
12. Kveðið við spuna / Rhyming while spinning 03:45
13. Stökur förukonunnar / Vagrant woman’s song 03:42
14. Heilög jól / Holy Christmas 03:26
15. Gott ár oss gefi / Give us a good year 04:14