Norwesko-islandzki duet Jo Berger Myhre & Ólafur Björn Ólafsson powraca z nowym fascynującym albumem.
Czytelnicy naszego portalu mogą znać już wspomnianego na wstępie islandzkiego muzyka Ólafura Björna Ólafssona (aka Óbó), bo pisaliśmy o nim kilka lat temu przy okazji recenzji jego solowego albumu „Innhverfi” (2014; recenzja TUTAJ). Przypomnę tylko krótko, iż ten multiinstrumentalista współpracował m.in. z takimi zespołami i artystami jak Sigur Rós, Jónsi, Emiliana Torrini, múm, Jóhann Jóhannsson.
Natomiast Jo Berger to norweski instrumentalista, od wielu lat związany ze sceną jazzową. Współpracował m.in. ze Splashgirl, Nils Petter Molvaer i Susanna. Muzyk lubuje się również z muzyce minimalistycznej i improwizowanej.
Panowie spotkali się po raz pierwszy kilka lat temu. Po kolejnych spotkaniach upływających na długich rozmowach i wspólnym tworzeniu muzyki Jo Berger Myhre & Ólafur Björn Ólafsson wydali swój debiutancki album zatytułowany „The Third Script” (Hubro, 2017). Zaś 4 października 2019 roku norwesko-islandzki duet powrócił do nas z nowym albumem pod tytułem „Lanzarote”. Duet ponownie pracował w studiu należącym do Ólafura, który znajduje się na przedmieściach Reykjaviku w odpowiednio zaadaptowanym do tego opuszczonym magazynie fabrycznym sąsiadującym z wysypiskiem śmieci. Przy okazji opisywania tego studia i jego usytuowania muzyk często wspomina o tym, że bywał nierzadkim gościem pobliskiego wysypiska skąd przynosił różne porzucone przedmioty, z których później przygotowywał różnorodne perkusjonalia. Dla pobudzenia Waszej wyobraźni dodam, że studio znajduje się w spokojnej i cichej okolicy, i położone jest tuż nad morzem. Część prac nad krążkiem odbywała się także w Oslo.
Materiał na płytę „Lanzarote” został napisany, wykonany i wyprodukowany przez spółkę Myhre-Ólafsson. Jego przygotowanie zabrało muzykom w sumie ponad rok czasu. Rejestrację materiału przeprowadzono w trzech miejscach: w Kennel Collective, w Oslo oraz w Gufunes Radio, w Reykjavíku, a także w Greenhouse Studios gdzie nagrano jedynie partie perkusji, we współpracy z inżynierem dźwięku Francesco Fabrisem. Późniejszymi miksami zajmował się Jo Berger Myhre, w Kennel Collective (Oslo) i Kysten Studio (Tromsø). Zaś końcowym masteringiem muzyki norwesko-islandzkiego duetu zajmował się Helge Sten w Audio Virus Lab (Oslo). Jo Berger Myhre zagrał tutaj na kontrabasie, przygotował również elektroniczne podkłady, organach Simmons SDS8, Prophet 6. Ólafur Björn Ólafsson obsługiwał pianino, organy Farfisa, Moog, perkusję i inne instrumenty perkusyjne. Ponadto w nagraniach kompozycji numer 2, 3 i 6 pojawia się dwóch zaproszonych gości: Eiríkur Orri Ólafsson na trąbce oraz Ingi Garðar Garðarsson na puzonie i tubie.
Album „Lanzarote” promował singiel „Grain of Sand”, którym otwiera dane wydawnictwo oraz przygotowany do niego teledysk, nagrany przez łotewskiego reżysera Ieva Balode. Kompozycja ta dedykowana jest pamięci zmarłego przyjaciela Ólafura – islandzkiemu kompozytorowi filmowemu Jóhannowi Jóhannssonowi.
W tym miejscu należałoby wyjaśnić genezę i koncepcję najnowszej produkcji spółki Jo Berger Myhre & Ólafur Björn Ólafsson, bo kluczem do niej jest postać wspomnianego wyżej islandzkiego kompozytora, związane z nim wspomnienia i emocje. Dodam, że utwór „Grain of Sand” ze swoim pięknym i porywającym tematem, który nasycony jest dużym ładunkiem smutku i poczucia rozpaczy, powstał zaledwie parę dni po niespodziewanej śmierci Jóhanna Jóhannssona i w sposób bezpośredni stanowi requiem dla zmarłego kompozytora. Wyznacza również kierunek, w którym podążać będzie pozostałą część płyty.
Okazuje się, że cały album „Lanzarote”, swoją drogą bardzo emocjonalny, utrzymany w nastrojowej atmosferze refleksji i melancholii, pełen jest konkretnych odniesień, znaczeń i zależności wykraczających daleko poza formalne ramy samej muzyki. Otóż tytuł tej płyt nie jest przypadkowy. Trzeba wiedzieć, że Lanzarote to niewielka wyspa należąca do Hiszpanii, na której Ólafur Björn Ólafsson po raz ostatni zagrał wspólnie z Jóhannem Jóhannssonem. Koncert ten odbył się w jaskini na kilka miesięcy przed śmiercią kompozytora. Podobnie tytuł utworu „Grain of Sand” jest nie tylko aluzją do upływającego czasu i bycia nic nieznaczącym w obliczu ogromnego nieskończonego wszechświata, ale także aluzją do pustynnego krajobrazu wyspy Lanzarote i jej piaszczystych plaż. Znowuż najdłuższy na płycie, ponad siedmiominutowy utwór „Atomised / All We’ve Got” nawiązuje do powieści francuskiego pisarza Michela Houellebecqa o tytule „ Atomized” (pl. „Cząstki elementarne”), w której zaczytywali się Ólafur i Jo Berger. Muzycy daną lekturę poddawali swoim refleksjom, żywo dyskutowali na temat jakości relacji międzyludzkich. Mocno uderzyło uch, iż z jednej strony te relacje mogą być bardzo szczere i głębokie, a z drugiej powierzchowne i niewiele znaczące. Na podobnej zasadzie skonstruowany jest ten fragment płyty, który ukazuje kontrast pomiędzy intymnością i ostrością.
Zresztą to co mówię odnosi się generalnie do całości materiału z „Lanzarote”. Wraz z Jo Berger Myhre & Ólafur Björn Ólafsson poruszamy się pomiędzy ciszą i dźwiękiem, między intymnością i monumentalną przestrzenią. Stąpamy po ziemi i wznosimy się wysoko ponad nią, dotykamy świata materialnego i dryfujemy w nierealności. Kompozytorzy wykorzystując swój talent, doświadczenie i zamiłowanie do ambientu, neoklasycyzmu, muzyki filmowej, drone, minimal i form improwizowanych tworzą niebywale piękny, nastrojowy i sugestywny pejzaż stanowiący poniekąd dźwiękowy obraz wrażliwego ludzkiego wnętrza.
„Lanzarote” brzmi tajemniczo, z wyczuwalną nutką skandynawskiej melancholii. Dzieło ma duchowy charakter i od pierwszego odsłuchu przenosi słuchacza w dziwnie wciągający świat. Jo Berger Myhre & Ólafur Björn Ólafsson tworzą tutaj swój własny język, aby dać głos rozdartej i tęskniącej duszy, która przeżyła bolesną stratę. Przygotowana przez duet muzyka jest zjawiskiem metafizycznym i tak też ją należy odbierać.
Jo Berger Myhre / Ólafur Björn Ólafsson :: Lanzarote
1. Grain of Sand (5:10)
2. Atomised / All We’ve Got (7:34)
3. Both Worlds (5:00)
4. Mimophant (6:27)
5. Current (3:17)
6. Conjure up the Past (3:34)
7. Grain of Sand (Reprise) (1:40)
Jo Berger Myhre / Ólafur Björn Ólafsson : facebook / bandcamp
Ólafur Björn Ólafsson : facebook
Jo Berger Myhre : facebook