Farerski folklor i tradycyjne pieśni Wysp Owczych w zachwycającym wydaniu.
Wokalny, damski kwintet KATA debiutował pięć lat temu wyjątkowym albumem „Tívils Døtur” (2016, Tutl Records, recenzja TUTAJ). Na czym polegała jego wyjątkowość? Odsyłam do w/w recenzji.
12 lutego 2021 roku zespół KATA wydał swój drugi album zatytułowany „1902”, za pośrednictwem wytwórni Tutl Records. Produkcją płyty zespół zajmował się wraz z Unn Paturson. Wszystkie wokale, zaaranżowane przez Unn Paturson, zostały nagrane na żywo w studiu w dniach 28, 29 i 31 sierpnia oraz 1 września 2019 roku. Natomiast partie organowe zarejestrowano w Hoyvíkar kirkja 8 maja 2019 roku. Za realizację nagrań i dźwięku odpowiedzialny był Theodor Kapnas (ze Studio Bloch). Montażem i dodatkowymi nagraniami zajmował się Rógvi á Rógvu. Nad nagraniami utworów „O Gud Vor Fader i Evighed” i „Kelling situr við grúgvustein” czuwał Bernharður Wilkinson. Zmiksowania materiału podjął się Janus Rasmussen (z E7 Studios, Reykjavík, Islandia). Mastering wykonał Zino Mikorey (Berlin, Niemcy). Autorką zdjęć do albumu jest Lydia Hansen. Projektem okładki zajmował się Heiðrik á Heygum.
Melodie, które zostały wykorzystane na albumie „1902” jako punkty wyjścia dla dalszych interpretacji przez zespół KATA pochodzą przede wszystkim z książkach duńskiej dyrygentki chóru i muzykologa Marianne Clausen (1947-2014), której głównym osiągnięciem było zachowanie tradycyjnego farerskiego śpiewu ludowego w postaci wydania kilku tomów z transkrypcjami nutowymi, jak i zapisem nagrań:
„Skjaldur, rímur og ramsur: orð og løg: upptikin 1902–2000” (Stiðin, 2012);
„Føroya kvæði. corpus carminum Færoensium, Bind 8: Løgini” (Stiðin, 2003);
„Andlig vísuløg í Føroyum: upptikin 1902–2002” (Stiðin, 2006).
W niektórych przypadkach w celu inspiracji zespół korzystał również z nagrań audio, które znajdują się w archiwum Uniwersytetu Wysp Owczych (www.setur.fo/bandasavn). W większości przygotowanych aranżacji usłyszeć można fragmenty kilku wybranych wersetów z tradycyjnych farerskich ballad. W książeczce dołączonej do płyty znajdują się objaśnienia w języku angielskim (napisane przez wokalistki, a przetłumaczone przez Heiðrún Hödd Guðmundsdóttir) przybliżające temat i treść poszczególnej kompozycji.
Wydawnictwo „1902” w zasadzie można traktować jako album z muzyką ambient etno folk, która zabiera słuchacza w odległy zakątek dawnego, dziewiczego świata. Poruszający swoją tajemniczą aurą i sakralną atmosferą. Warstwa instrumentalna omawianego albumu jest subtelna, nie towarzyszy nam cały czas, pojawia się jedynie sporadycznie, w odpowiednich momentach, żeby tylko podkreślić charakter danej pieśni i jej głęboki wymiar. Powściągliwość ta jest tutaj zamierzona i istotna. Umiejętne dawkowanie dźwięków i fenomenalne aranżacje budują poczucie niesamowitości. Natomiast na pierwszym planie są czyste anielskie głosy wokalistek, chóralne zaśpiewy, cudowne wielogłosy oraz przejmujące wokalne harmonie i ozdobniki, które na długo pozostają w pamięci słuchacza. To właśnie one tworzą z tego albumu prawdziwe dzieło sztuki.
Kompozycje z „1902” są zaśpiewane w sposób nieziemsko piękny. To wokalistyka wyjątkowa, niezwykła i magiczna, gwarantująca niecodzienne doświadczenie – duchowe doznanie, które zostaje głęboko w pamięci i sercu. Ich wokalne przesłuchanie sprawia wrażenie celebracji obrządków wyjętych z minionych dziejów Wysp Owczych. To jest coś więcej niż tylko muzyka, to nośnik ważnych farerskich treści i emocji.
Zjawiskowość muzyki KATA polega na tym, że każdy może ją głęboko przeżywać na swój indywidualny sposób. Dla wielu kontakt z nią może być przeżyciem niemal mistycznym. Ponadto może w niej usłyszeć nie tylko odniesienia do dawnego farerskiego folkloru, do muzyki etnicznej, sakralnej, ale również odniesienia do muzyki średniowiecznej i klasycznej. Mieszanka łagodnych, lirycznych, melancholijnych, tajemniczych i rozedrganych melodii to idealna pożywka dla wyobraźni i duszy. Zawartość „1902” od pierwszego dźwięku urzeka swoim naturalnym i nienatarczywy pięknem skłaniającym do zadumy. Całość robi nieprawdopodobne wrażenie.
KATA :: 1902
1. Variatión av Fuglakvæðinum Eldra I
2. Her gongur hindin heiðin
3. Klædnatáttur
4. Krákan situr á steini
5. Sigmundarkvæði yngra
6. Eldurin fór at loga
7. Ingimann og Eirikur
8. O Gud vor fader i evighed
9. Kelling situr við grúgvustein
10. Fuglakvæði eldra
11. Hústrúin og Hovmaðurin