Niezwykle malownicze okolice jeziora Porkerisvatn na Wyspach Owczych.
Yggdrasil to jeden z najważniejszych zespołów pochodzących się z Wysp Owczych, a jego założycielem i głównym kompozytorem jest Kristian Blak. O powstaniu zespołu, charakterzetej grupy i jego eklektycznym brzmieniu dokładnie pisałem przy okazji recenzji ich poprzedniego wydawnictwa „Lipet Ei” (2016, Tutl Records, recenzja TUTAJ). Wszystkich zainteresowanych danym projektem zachęcam do poprzedniego materiału.
W 2020 roku Kristian Blak i Yggdrasil otrzymali zlecenie od Listasavn Føroya (Narodowa Galeria Wysp Owczych) na stworzenie muzyki do obrazu, pejzażu ze stałej kolekcji Williama Heinesena „Porkerisvatn”. Wyjaśnię, że Porkerisvatn to nazwa jeziora znajdującego się na Wyspach Owczych.William Heinesen w swoim opowiadaniu „Gæster fra månen” (Guests from the Moon) opisuje krajobraz wokół Porkerisvatn jako „przypominający grzbiet gigantycznej, postrzępionej jaszczurki”. W „Enûma Elish”, babilońskiej epopei o stworzeniu, bóg Marduk zabija smoka chaosu Tiamat i dzieli jego ciało na dwie części, z których tworzy niebo i ziemię. Kompozytor Kristian Blak kiedy przystępował do prac nad daną muzyką wyobraził sobie, że teren wokół jeziora Porkerisvatn, „grzbietu smoka” wg. Heinesena, jest pozostałościami Tiamat.
Album „Porkerisvatn” miał swoją premierę 5 lutego 2021 roku. Krążek ukazał się za pośrednictwem wytwórni Tutl Records. W nagraniu tego albumu wzięli udział:
Angelika Hansen – skrzypce, altówka
Anders Hagberg – flety C-, altowe i basowe
Kristian Blak – fortepian, näverlur (trąbka brzozowa), wokal
Heðin Ziska Davidsen – gitara
Mikael Blak – bas
Brandur Jakobsen – perkusja
Omawiane wydawnictwo stanowi suitę składającą się z ośmiu części inspirowanych, jak już wspomniałem, różnymi elementami krajobrazu wokół jeziora Porkerisvatn:
„Vatn” (Lake)
Porkerisvatn to jezioro znajdujące się na starym szlaku między Argir i Kirkjubøur. Schemat rytmiczny tego utworu jest inspirowany tradycyjną balladą pochodzącą z Wysp Owczych pod tytułem „Dagmoy”.
„Á” (Stream)
Mały strumień wpada do Porkerisvatn z północnych gór i wypływa po południowej stronie jeziora.
„Grót” (Rock)
Położone na płaskowyżu Kirkjubøreyn jezioro otoczone jest kamieniami i różnymi formacjami skalnymi.
„Grátt undir steini” (Woodlouse)
Ten krajobraz obfituje w stonogi. W języku farerskim ich nazwa jest bardziej poetycka: Grey-Under-Stone.
„Jørð” (Earth)
Muzyka oparta na joiku Sámi.
„Skýggj” (Clouds)
Nowa melodia skomponowana do tradycyjnego hymnu Wysp Owczych „Farvel, farvel du gamle År”.
„Flog” (Flight)
Zainspirowany stadem ptaków kamuszników, które przeleciały nad głowami kompozytora podczas jednego ze spacerów nad Porkerisvatn.
„Drekin” (The Dragon)
Ziemia Wysp Owczych powstała około 60 milionów lat temu w wyniku erupcji wulkanów. Z chaosu i zniszczenia narodziło się wówczas życie, podobnie jak Marduk stworzył ziemię przez zniszczenie ciała Tiamat. Materiał muzyczny oparty jest tutaj na tradycyjnej farerskiej balladzie „Sjúrðarkvæðið”, opowiadającej o zabiciu smoka Fafnira.
Interesujący jest już sam pomysł i koncept, które zainspirowały Kristiana Blaka i muzyków Yggdrasil do przygotowania ścieżki dźwiękowej do sztuki malarskiej. Nie mniej intrygująca jest muzyczna zawartość „Porkerisvatn”, która będąc w całości instrumentalną (oprócz „Jørð”) posiada wyraźnie awangardową formę, esencję wydobytą z jazzu i etnicznych korzeni. To materiał utkany głównie z akustycznych brzmień i różnorodnych wpływów. Wśród bujnego stylistycznego kwiatostanu prym wiodą muzyka etniczna, folk, world, free jazz i prog rock. Mamy tutaj do czynienia z afirmacją piękna, wolności i artystycznej ekspresji. Poszczególne motywy i rozwiązania nie są spętane żadnymi granicami. Oprócz fantastycznych intymnych, nastrojowych, lirycznych i melancholijnych fragmentów, dużo miejsca pozostawiono również na wyborne improwizacje, porywające melodie i świetną progresywną energię. Końcowy efekt pracy Yggdrasil jest bezspornym dowodem kunsztu stanowiącego przykład ponadprzeciętnej, zjawiskowej twórczości. Ponad wszelką wątpliwość mamy do czynienia z najwyższym, światowym poziomem.
W muzyce z „Porkerisvatn” bardzo łatwo odnaleźć atrakcyjność, urokliwość i wyjątkowość krajobrazu i natury Wysp Owczych. Odnajdziemy je w delikatnych melodiach, subtelnym powiewie onirycznych dźwięków, pełnych transu motywach przypominających swobodnie dryfujące po błękicie nieba ptaki, taflę wody, w której słońce odbija swoje promienie, rozwijających się narracjach podążających po terenach otaczających jezioro, a także niestandardowych rozwiązań i zagrywek nie pozbawionych energii i zwrotów akcji.
Yggdrasil stworzył album wciągający i porywający, dający poczucie uczestnictwa w bardzo doniosłym projekcie. Muzycy kolejny raz chwytają za serca swoją niepowtarzalną i zróżnicowaną wizją muzyki, tak pasjonującą i porywającą, która balansuje na granicy metafizyczności. „Porkerisvatn” to dzieło, które od pierwszego odsłuchu przenosi słuchaczy niezwykłą, wciągającą i niezapomnianą podróż. Wystarczy chwila, a my już przelatujemy nad Wyspami Owczymi i jeziorem, któremu poświęcone jest to wydawnictwo. Warto zapętlać tę płytę. Jest po prostu świetna.
Yggdrasil :: Porkerisvatn
1. Vatn 3:38
2. Á 5:14
3. Grót 4:31
4. Grátt undir steini 2:44
5. Jørð 3:34
6. Skýggj 3:25
7. Flog 4:44
8. Drekin 6:32
Kristian Blak : website
Yggdrasil : spotify